Ταυτότητα
Το Βοτανικό Μουσείο στοχεύει στην εκπαίδευση, έρευνα και ευαισθητοποίηση σε θέματα που σχετίζονται με τον φυτικό κόσμο ειδικότερα και το περιβάλλον γενικότερα. Διαθέτει συλλογή αποξηραμένων φυτικών δειγμάτων, σημαντικότατης ιστορικής και επιστημονικής αξίας. Η συλλογή είναι ανοιχτή στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα για οποιουδήποτε είδους μελέτη. Χρησιμοποιείται για τις ερευνητικές και διδακτικές ανάγκες του Τμήματος Βιολογίας ΕΚΠΑ και επιδεικνύεται στους επισκέπτες, όλων των ηλικιών. Στόχος είναι η εξοικείωση με τις ερευνητικές πρακτικές που χρησιμοποιούνται στα Βοτανικά Μουσεία και Ερμπάρια διεθνώς αλλά και με τα ίδια τα βοτανικά τεκμήρια που αποτελούν μαρτυρίες της χλωρίδας, της βλάστησης, του κλίματος, των ενδιαιτημάτων και της ανθρώπινης παρουσίας από την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Η μόνιμη έκθεση Αττικού Τοπίου και Περιβάλλοντος προσφέρει στους επισκέπτες μία ανασκόπηση της πορείας του Αττικού Τοπίου σε βάθος χρόνου, με σημαντικό εύρος δεδομένων. Ξεκινά από τις παλαιότερες γεωλογικές εποχές για να καταλήξει στη σημερινή οικιστική και τεχνολογική πραγματικότητα, προσφέροντας διαφορετικές εικόνες των αβιοτικών παραμέτρων και της έμβιας ζωής στο περιβάλλον της Αττικής. Οι δύο μικρές αίθουσες παρουσιάσεων του Βοτανικού Μουσείου επιτρέπουν τις διαλέξεις και την προβολή ταινιών πάνω σε θέματα Βοτανικής και Περιβάλλοντος. Οι εκδόσεις του Μουσείου είναι διαθέσιμες στους επισκέπτες ως εύχρηστα βιβλία-οδηγοί.

Ιστορικό
Το Βοτανικό Μουσείο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών αυτονομήθηκε το έτος 1868 από το παλαιό Φυσιογραφικό Μουσείο, το οποίο φιλοξενούσε τις βοτανικές, ζωολογικές και ορυκτολογικές συλλογές του Πανεπιστήμιου από το έτος 1850. Ως πρώτος διευθυντής του Βοτανικού Μουσείου ορίστηκε ο Καθηγητής της Βοτανικής Θ. Ορφανίδης, τον οποίο διαδέχτηκε ο Θ. Αφεντούλης (1882) και τον τελευταίο ο Σ. Μηλιαράκης (1893). Το έτος 1918 ορίστηκε διευθυντής ο καθηγητής της Βοτανικής Ι. Πολίτης, ο οποίος μεταξύ άλλων ασχολήθηκε με την μετεγκατάσταση των συλλογών από το ισόγειο της Νομικής Σχολής στον πρώτο όροφο του Χημείου. Επίσης, ο Ιωάννης Πολίτης δημιούργησε την πρώτη συλλογή θαλλοφύτων. Από το έτος 1957 έως και σήμερα, διευθυντές του Βοτανικού Μουσείου έχουν διατελέσει οι Χ. Διαπούλης (1957 –1968), Κ. Μητράκος (1968–1969), Κ. Αναγνωστίδης (1969–1992) και Α. Οικονόμου-Αμίλλη (1992–2014). Μέχρι το 2021, διευθύντρια του Μουσείου διετέλεσε η Μ. Αριανούτσου-Φαραγγιτάκη. Το διάστημα 1965–1982 οι συλλογές του Μουσείου στεγάστηκαν στο κτήριο της σημερινής Φοιτητικής Εστίας της Πανεπιστημιόπολης, ενώ με την ολοκλήρωση των νέων κτήρίων της Φυσικομαθηματικής Σχολής το Βοτανικό Μουσείο είναι πλέον εγκατεστημένο σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του ισογείου του Τμήματος Βιολογίας. To 1983, το τότε επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό του Μουσείου εντάχθηκε στον Τομέα Οικολογίας και Ταξινομικής και το έτος 2004 το Μουσείο στελεχώθηκε με δύο επιμελητές, οι οποίοι υπηρέτησαν στο Βοτανικό Μουσείο μέχρι το 2014. Έκτοτε, το Βοτανικό Μουσείο παραμένει χωρίς υποστηρικτικό προσωπικό.

Ομάδες Κοινού
Το Μουσείο εξυπηρετεί τις διδακτικές και ερευνητικές δραστηριότητες των μελών (διδακτικό προσωπικό και φοιτητές) του Τμήματος Βιολογίας ΕΚΠΑ. Οι βοτανικές συλλογές του είναι διαθέσιμες στο σύνολο της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας, παγκοσμίως. Οι χώροι του Μουσείου είναι επισκέψιμοι κυρίως από μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με τους συνοδούς τους. Περαιτέρω, το Βοτανικό Μουσείο απευθύνεται σε οποιαδήποτε ομάδα, ανεξάρτητα ηλικίας, ενδιαφέρεται για τα επιστημονικά του τεκμήρια αλλά και για ξενάγηση στη μόνιμη έκθεση Αττικού Τοπίου και Περιβάλλοντος.

Συλλογές & Εκθέματα
Το Μουσείο περιλαμβάνει περισσότερες από 80.000 συλλογές βοτανικού υλικού, διευθετημένες σε δύο μεγάλες κατηγορίες: το ιστορικό ερμπάριο (από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους μέχρι περίπου τα μέσα του 20ου αιώνα) και το νεότερο ερμπάριο με συλλογές που συνεχίζουν να εμπλουτίζονται μέχρι σήμερα. Από τις παλαιές συλλογές του Μουσείου ως σημαντικότερες θεωρούνται τα αποξηραμένα δείγματα φυτών του T. von Heldreich, του Τ.Γ. Ορφανίδη και του Β. Τούντα. Το Μουσείο είναι πλούσιο σε δείγματα-τύπους, στα οποία έχουν στηριχθεί τα δημοσιευμένα επιστημονικά ονόματα φυτικών οργανισμών.

Εκδηλώσεις & Δράσεις
Το Μουσείο δεν αναπτύσσει εκδηλώσεις με κάποια σταθερή περιοδικότητα. Μέχρι πρόσφατα απηύθυνε προσκλήσεις στη μαθητική κοινότητα (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση) για επισκέψεις.

Προσβασιμότητα
Το Μουσείο εδράζεται στο ισόγειο του Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ. Η είσοδος στο Τμήμα Βιολογίας, από την πλευρά της Σχολής Θετικών Επιστημών, είναι προσβάσιμη σε άτομα ΑμεΑ. Το Βοτανικό Μουσείο διατηρεί τους χώρους του σε ένα μόνο επίπεδο. Η μετακίνηση μεταξύ ορόφων επιτρέπεται μέσω των ανελκυστήρων του Τμήματος.

Λειτουργία
Το Μουσείο είναι επισκέψιμο τις εργάσιμες ημέρες και ώρες, κατόπιν προγραμματισμένου ραντεβού.
Όνομα διευθυντή: Θεοφάνης Κωνσταντινίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Βιολογίας

Απόφαση Ίδρυσης
Το Βοτανικό Μουσείο ιδρύεται με το ΦΕΚ 31 (5 Ιουλίου 1868), με το οποίο η Φυτολογική Συλλογή ανεξαρτητοποιείται από το Φυσιογραφικό Μουσείο.