Ταυτότητα
Σκοπός του Μουσείου είναι η υποστήριξη του εκπαιδευτικού έργου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, καθώς και η υποβοήθηση της επιστημονικής έρευνας στους αντίστοιχους τομείς. Επιπλέον, βασικός άξονας του Μουσείου είναι η μετάδοση της ακαδημαϊκά καλλιεργούμενης γνώσης στην ευρύτερη πανεπιστημιακή κοινότητα και η διάχυσή της στο κοινωνικό σύνολο.
Ιστορικό
Τo Μουσείο ιδρύθηκε το 1932 σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 5343/1932 (ΦΕΚ 86/Α΄), άρθρο 297 «Περί Οργανισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών», η δε συγκρότησή του άρχισε το 1933. Ιδρυτής του Μουσείου υπήρξε ο Καθηγητής Ιατροδικαστικής Ιωάννης Γεωργιάδης (1874-1960). Από το 1912 και σε όλη τη διάρκεια των σαράντα ετών που διετέλεσε τακτικός Καθηγητής της Έδρας της Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας συγκέντρωσε μεθοδικά, ακαταπόνητα και με επιμέλεια τα αντικείμενα των συλλογών, πειστήρια εγκληματικών πράξεων, θέτοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις βάσεις για τη δημιουργία του Μουσείου. Τον εμπλουτισμό των συλλογών αυτών συνέχισαν και οι διάδοχοί του, Καθηγητές της Έδρας της Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας, Γρ. Κάτσας, Κ. Ηλιάκης, Γ. Αγιουτάντης και Αντ. Κουτσελίνης, σε συνεργασία με τις αστυνομικές και δικαστικές αρχές και τον ελληνικό στρατό. Πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Μουσείο στεγάστηκε σε ένα δωμάτιο επί της οδού Σωκράτους, κοντά στην Ομόνοια. Αργότερα, μεταφέρθηκε στο κτήριο που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Ακαδημίας και Μασσαλίας, όπου σήμερα στεγάζεται το εντευκτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών «Κωστής Παλαμάς» και στο οποίο παρέμεινε για περίπου μισό αιώνα. Το 1974 το Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας μεταφέρθηκε στο τότε νεόδμητο κτήριο του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας στην περιοχή Γουδή και μαζί του μεταφέρθηκε και το Μουσείο σε συγκεκριμένο χώρο φύλαξης των εκθεμάτων. Το 1977 ο τότε διευθυντής του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας Αντ. Κουτσελίνης, ανέλαβε προσωπικά τη διαφύλαξη, επανέκθεση και διεύρυνση της εγκληματολογικής συλλογής. Κατά τη διάρκεια της θητείας του και συγκεκριμένα το 1992, το Εγκληματολογικό Μουσείο επαναλειτούργησε στον πρώτο όροφο του Εργαστηρίου, ύστερα από την κατασκευή προσθήκης στο ήδη υπάρχον κτήριο.
Ομάδες Κοινού
Το Εγκληματολογικό Μουσείο ανήκει στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στεγάζεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας. Αποτελεί το πρώτο Πανεπιστημιακό Μουσείο με αντικείμενο τις Ιατροδικαστικές Επιστήμες. Το Μουσείο καταγράφει την ιστορία του εγκλήματος στον ελληνικό χώρο κατά τον 19ο και τον 20ο αιώνα, μέσω της συλλογής, ταξινόμησης και ανάδειξης πειστηρίων εγκλήματος, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν για την άσκηση βίας. Το Μουσείο απευθύνεται κυρίως στους φοιτητές της Ιατρικής και των άλλων Σχολών Επιστημών Υγείας, στους φοιτητές της Νομικής με κατεύθυνση την Εγκληματολογία, αλλά και στους σπουδαστές των Σχολών της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίοι προσεγγίζουν το έγκλημα από διαφορετική σκοπιά ανάλογα με την ειδικότητά τους. Ειδικότερα για τους φοιτητές της Ιατρικής, η επίδειξη και η επεξήγηση των εκθεμάτων του Μουσείου αποτελεί χρησιμότατο βοήθημα για την κατανόηση του μαθήματος της Ιατροδικαστικής.
Συλλογές & Εκθέματα
Α. Συλλογές Ιατροδικαστικού Ενδιαφέροντος • Ανθρώπινα υπολείμματα - Μία ακέραιη μούμια - Κεφαλές καρατομηθέντων ληστών - Ξηρά παρασκευάσματα (έμβρυα με συγγενείς διαμαρτυρίες, μουμιοποιημένα ανθρώπινα υπολείμματα, τμήματα δέρματος με τατουάζ) - Νωπά παρασκευάσματα μονιμοποιημένα σε φορμόλη - Σκελετικό υλικό • Ζωικά υπολείμματα • Κέρινα προπλάσματα ιατροδικαστικού ενδιαφέροντος • Βρόχοι από απαγχονισθέντες αυτόχειρες και περιστατικά στραγγαλισμού • Υποδήματα θυμάτων ηλεκτροπληξίας, κεραυνοπληξίας και πτώσεως εξ ύψους • Διάφορα αντικείμενα γενικότερου ιατροδικαστικού ενδιαφέροντος Β. Συλλογές Τοξικολογικού Ενδιαφέροντος • Δείγματα εξαρτησιογόνων ουσιών (ναρκωτικές ουσίες) • Πειστήρια δηλητηριάσεων • Δείγματα χημικών και φαρμακευτικών ουσιών • Σκεύη χρήσης χασίς • Προπλάσματα δηλητηριωδών μανιταριών Γ. Συλλογές Εγκληματολογικού Ενδιαφέροντος • Λαιμητόμος (γκιλοτίνα) • Όπλα και πολεμικό υλικό - Αγχέμαχα και πυροβόλα όπλα - Αντικείμενα, εργαλεία και βακτηρίες-όπλα (μαγκούρες) - Εκρηκτικές ύλες και πυρομαχικά - Στρατιωτικός εξοπλισμός • Αντικείμενα μαγγανείας, προερχόμενα από τελετές μαγείας • Πλαστά τραπεζογραμμάτια του 19ου και 20ου αιώνα Δ. Συλλογές Γενικότερου Ενδιαφέροντος • Έντυπο υλικό ιατροδικαστικού και εγκληματολογικού ενδιαφέροντος • Αντικείμενα σχετιζόμενα με την ιστορία του Μουσείου
Εκδηλώσεις & Δράσεις
Το Μουσείο δεν είναι ανοιχτό στο ευρύ κοινό και απευθύνεται μόνο σε φοιτητές και σε ειδικούς επιστήμονες, οι δε εκδηλώσεις τις οποίες αναπτύσσει έχουν καθαρά εκπαιδευτικό χαρακτήρα.
Προσβασιμότητα
Το Εγκληματολογικό Μουσείο δεν είναι προσβάσιμο σε ΑμεΑ προς το παρόν.
Λειτουργία
Το Μουσείο είναι επισκέψιμο στο ευρύ κοινό μία φορά το μήνα, κατόπιν συνεννόησης με το Διευθυντή του Μουσείου.
Όνομα διευθυντή: Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Σχολής.
Απόφαση Ίδρυσης
Τo Μουσείο ιδρύθηκε το 1932 σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 5343/1932 (ΦΕΚ 86/Α΄), άρθρο 297 «Περί Οργανισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών», η δε συγκρότησή του άρχισε το 1933. Ιδρυτής του Μουσείου υπήρξε ο Καθηγητής Ιατροδικαστικής Ιωάννης Γεωργιάδης (1874-1960).
