Ταυτότητα
Το Μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας ανήκει και στεγάζεται στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ. Διαθέτει πλούσιες συλλογές σπονδυλωτών και ασπόνδυλων ζώων, φυτικών απολιθωμάτων και άλλων παλαιοντολογικών ευρημάτων και γεωλογικών δειγμάτων, από τη χώρα μας και το εξωτερικό, οι οποίες διαρκώς εμπλουτίζονται. Είναι ανοικτό σε ημερήσια βάση στα σχολεία και το κοινό για οργανωμένες ξεναγήσεις. Βασικός στόχος του Μουσείου είναι η παραγωγή παλαιοντολογικού ερευνητικού έργου, μέσω της πραγματοποίησης ανασκαφών σε όλη την επικράτεια και της μελέτης των παλαιοντολογικών ευρημάτων που περιέχονται στις συλλογές του από το επιστημονικό του προσωπικό. Επιπλέον, αποτελεί χώρο εκπαίδευσης και πρακτικής άσκησης προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών των κλάδων των γεω- και βιο-επιστημών. Τέλος, το μουσείο θέτει ως στόχο τη διάδοση της γνώσης και την ευαισθητοποίηση του κοινού στα θέματα της ανάδειξης και της προστασίας της παλαιοντολογικής κληρονομιάς της χώρας.

Ιστορικό
Με αφετηρία την ίδρυση της Φυσιογραφικής Εταιρείας το 1835, ξεκίνησε η συγκέντρωση των πρώτων συλλογών από ζώα, φυτά, απολιθώματα, πετρώματα και ορυκτά, οι οποίες αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα του Φυσιογραφικού Μουσείου. Το Μουσείο ενσωματώθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1858, ενώ οι συλλογές του εμπλουτίζονταν διαρκώς από δωρεές, αγορές αλλά και τη συλλογή υλικού κατά τη διάρκεια ερευνών στην Ελλάδα. Το 1906 ξεκίνησε η αυτόνομη πορεία του Μουσείου Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας του ΕΚΠΑ το οποίο στεγάστηκε στο ισόγειο του κτηρίου στη γωνία των οδών Ακαδημίας και Σίνα, στην Αθήνα. Μετά το 1932 λειτούργησε με βάση νόμο που του έδωσε πολλές δυνατότητες για έρευνες και εξασφάλιζε τη προστασία των απολιθωμάτων Θηλαστικών. Το 1981, το Μουσείο μεταφέρθηκε στην Πανεπιστημιούπολη, στο κτήριο της Σχολής Θετικών Επιστημών, όπου στεγάζεται έως σήμερα. Η συλλογή του Μουσείου Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας περιλαμβάνει απολιθώματα ζώων και φυτών από όλη την Ελλάδα, καλύπτοντας πάνω από 300 εκατομμύρια χρόνια γεωλογικής ιστορίας της χώρας μας και διακρίνεται για τον πλούτο της, την καλή διατήρηση και τη μοναδικότητά των δειγμάτων. Επιπλέον, περιλαμβάνονται δείγματα από το εξωτερικό, μικροπαλαιοντολογικές και στρωματογραφικές συλλογές καθώς και αναπαραστάσεις παλαιοπεριβαλλόντων από τις αρχές του 20ου αιώνα. Οι συλλογές του εμπλουτίζονται με ευρήματα που προέρχονται αποκλειστικά από ερευνητικά προγράμματα των μελών του Τομέα Ιστορικής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας του ΕΚΠΑ, παλαιοντολογικές ανασκαφές των μελών ΔΕΠ αλλά και από δωρεές.

Ομάδες Κοινού
Το Μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας του ΕΚΠΑ είναι το αρχαιότερο και πλουσιότερο σε ευρήματα ελληνικό κέντρο παλαιοντολογικής έρευνας και διεξάγει επιστημονικές έρευνες, σωστικές ή προγραμματισμένες ανασκαφές σχετικές με το αντικείμενό του σε όλη την επικράτεια. Τις συλλογές του επισκέπτονται κατ’ έτος δεκάδες ξένοι ερευνητές, μεταπτυχιακοί φοιτητές και υποψήφιοι διδάκτορες. Αποτελεί χώρο εκπαίδευσης και πρακτικής άσκησης των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, του Βιολογικού Τμήματος, των σπουδαστών του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης των Τ.Ε.Ι. Αθήνας καθώς και των μεταπτυχιακών φοιτητών του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Μουσειολογίας του ΕΚΠΑ. Στα εργαστήρια του έχουν υλοποιηθεί ποικίλα ερευνητικά προγράμματα διαφόρων μελών ΔΕΠ που αφορούν κυρίως στην Παλαιοντολογία Σπονδυλωτών ή Ασπονδύλων και στην Μικροπαλαιοντολογία. Τέλος, το μουσείο είναι ανοικτό στο κοινό με σκοπό τη διάδοση της γνώσης και την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα που σχετίζονται με την ανάδειξη και την προστασία της παλαιοντολογικής μας κληρονομιάς. Το σημαντικότερο ίσως σχετικό βήμα έγινε το 1984, όταν ύστερα από πολυετή σχετικά διαβήματα με απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, κηρύχθηκε ο χώρος των ανασκαφών Πικερμίου σε αρχαιολογικό χώρο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους.

Συλλογές & Εκθέματα
Στο χώρο της έκθεσης του Μουσείου, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει μερικά από τα σημαντικότερα απολιθώματα που βρέθηκαν στην Ελλάδα, αλλά και απολιθώματα-σταθμούς στην ιστορία της εξέλιξης της ζωής πάνω στη γη, επιχειρώντας ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο με οδηγό τα απολιθώματα. Κεντρική θέση στην αίθουσα του Μουσείου καταλαμβάνει η παγκοσμίως γνωστή πικερμική πανίδα με τα ιππάρια, τους μαχαιρόδοντες, τις γαζέλες τις καμηλοπαρδάλεις, τους ρινόκερους και τις ύαινες που έζησαν περίπου 7 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα στις πεδιάδες που κάλυπταν τον Ελληνικό χώρο καθώς και τα περίφημα απολιθωμένα θηλαστικά του Ισιώματος Καρυών Μεγαλόπολης που έζησαν κατά την διάρκεια του Πλειστοκαίνου. Πρόσφατα εντάχθηκε στις συλλογές του Μουσείου μια φυσική αναπαράσταση νάνου ελέφαντα της Τήλου Elephas tiliensis καθώς και μια αναπαράσταση σε φυσικό μέγεθος γιγαντιαίας χελώνας, η οποία έζησε στο ανώτερο Μειόκαινο. Στις συλλογές του μουσείου έχουν ενταχθεί διάφοροι ολότυποι όπως το κρανίο του Choerolophodon chioticus, ενός πρωτόγονου Προβοσκιδωτού που έζησε στη Χίο πριν 14 εκατομμύρια χρόνια. Ο κόσμος της θάλασσας παρουσιάζεται με απολιθωμένα μαλάκια, βραχιονόποδα, κοράλλια, σπόγγους, εχίνους, αρθρόποδα και ψάρια καθώς και ένα αντίγραφο σκελετού Μοσάσαυρου (Mosasaurus) που έζησε 70 εκατομμύρια χρόνια πριν. Η συλλογή των θαλασσίων απολιθωμάτων του Μουσείου καλύπτει μεγάλο εύρος της ιστορίας της ζωής στον πλανήτη, φέροντας χαρακτηριστικούς εκπροσώπους από τις κύριες γεωλογικές περιόδους του Φανεροζωικού. Αδιάψευστους μάρτυρες της εξέλιξης των φυτών του παρελθόντος αποτελούν τα φυτικά απολιθώματα που περιλαμβάνονται στα εκθέματα. Εκτίθενται δείγματα από το Ολιγόκαινο του Έβρου, το Μειόκαινο, της Κύμης, της Ελασσόνας και της Βεγόρας και της πρώτης εμφάνισης της σύγχρονης μεσογειακής χλωρίδας στη Σαντορίνη 60.000 χρόνια πριν από σήμερα.

Εκδηλώσεις & Δράσεις
Το Μουσείο δέχεται καθημερινά επισκέψεις από σχολεία, οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές, ενώ για την καλύτερη κατανόηση των εκθεμάτων και της έκθεσης, γίνεται ξενάγηση στους μαθητές από το επιστημονικό προσωπικό. Πρόσφατα ξεκίνησε η πιλοτική διεξαγωγή εξ αποστάσεως ξεναγήσεων σε επιλεγμένες συλλογές του Μουσείου, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας Museotek. Η πλατφόρμα απευθύνεται σε εκπαιδευτικά ιδρύματα και στους άμεσους στόχους του Μουσείου βρίσκεται η δυνατότητα πραγματοποίησης πολλαπλών ξεναγήσεων καθημερινά.

Προσβασιμότητα
Βρίσκεται σε διαδικασία δημιουργίας ράμπας για πρόσβαση ΑμεΑ.

Λειτουργία
Λειτουργεί πενθήμερο από τις 9.00πμ έως τις 14.30μμ
Όνομα διευθυντή Ευτέρπη Κοσκερίδου, Καθηγήτρια Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος.

Απόφαση Ίδρυσης
Μουσείο Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας, τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ, ΦΕΚ 6603, 27/12/2002/ τεύχος1ο, αρ. φύλλου 31