Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

ΕΛ EN

Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Ταυτότητα
Στους στόχους του Μουσείου Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς” περιλαμβάνονται : Α) Η κάλυψη σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο των διδακτικών και ερευνητικών αναγκών της Ιατρικής Σχολής καθώς και τμημάτων ή Σχολών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε θέματα που εμπίπτουν στις δραστηριότητες του Μουσείου, όπως προσδιορίζονται στα άρθρα 1 & 2 του εσωτερικού του κανονισμού. Β) Η κάθε μορφής συνεργασία με μουσεία, κέντρα ερευνών και ακαδημαϊκά ιδρύματα ημεδαπής και αλλοδαπής, εφόσον οι επιστημονικοί στόχοι τους συμπίπτουν και αλληλοσυμπληρώνονται με εκείνους του Μουσείου Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”. Γ) Η συμμετοχή σε σχετικά με το αντικείμενο του Μουσείου ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα που συμβάλλουν στην κινητικότητα και τη συνεργασία των ερευνητών, στην ανταλλαγή διδασκόντων και διδασκομένων και στη διάχυση της επιστημονικής γνώσης και εμπειρίας. Δ) Η διοργάνωση σχετικών με το αντικείμενο του Μουσείου επιστημονικών διαλέξεων, ημερίδων, σεμιναρίων, συμποσίων, συνεδρίων και άλλων επιστημονικών εκδηλώσεων και η πρόσκληση σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις Ελλήνων και αλλοδαπών επιστημόνων αναγνωρισμένου κύρους. Ε) Η συμβολή στη θεωρητική διερεύνηση ή την εφαρμοσμένη αντιμετώπιση προβλημάτων στο πλαίσιο του γνωστικού αντικειμένου της Φυσιολογίας, σε όλο το φάσμα των συναφών ή μη επιστημονικών κλάδων, όπως η Βιολογία, η Γενετική, η Αρχαιολογία και η Ιστορία. ΣΤ) Η μετάδοση της ακαδημαϊκά καλλιεργούμενης γνώσης στην ευρύτερη κοινωνία.

Ιστορικό
Το Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς” της Ιατρικής Σχολής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, προβλεπόμενο στο άρθρο 297 του ν. 5343/1932 (ΦΕΚ 86 Α΄), εντάσσεται στον Τομέα Βασικών Ιατρικών Επιστημών και εξυπηρετεί ερευνητικές και εκπαιδευτικές ανάγκες στο γνωστικό αντικείμενο της Φυσιολογίας, υποστηρίζοντας ευρύτερα την ανάπτυξη της βασικής και εφαρμοσμένης βιοιατρικής έρευνας. Ιδρύθηκε και καθορίστηκε ο εσωτερικός του κανονισμός βάσει του ΦΕΚ 2350/Τεύχος Β’, Αριθμός πράξης 230/16.06.2020. Διευθύνεται από μέλος του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με γνωστικό αντικείμενο «Πειραματική Φυσιολογία» που εκλέγεται σύμφωνα με την κείμενη διαδικασία. Ο Διευθυντής έχει την ευθύνη για τη διοίκηση και την εν γένει λειτουργία του Μουσείου και συνεπικουρείται από τριμελή Επιτροπή Μουσείου. Συντονίζει και εποπτεύει το έργο του Μουσείου και προεδρεύει της Επιτροπής. Έργο της Επιτροπής Μουσείου είναι η φροντίδα για τις συλλογές, την κτηριακή υποδομή, την εξεύρεση και διάθεση των πιστώσεων, το προσωπικό του Μουσείου, καθώς και για τη δομή, τη λειτουργία και την εκπαιδευτική και ερευνητική του πολιτική. Το Μουσείο Φυσιολογίας ‘Γεώργιος Κοτζιάς‘ στελεχώνεται από: α) μέλη του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) της Ιατρικής Σχολής, με γνωστικό αντικείμενο την (Πειραματική) Φυσιολογία β) μέλη του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) γ) μέλη Ειδικού Τεχνικού εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ) δ) μέλη του λοιπού επιστημονικού, διοικητικού προσωπικού και προσωπικού φύλαξης που τοποθετούνται στο Μουσείο σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

Ομάδες Κοινού
Το Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς” απευθύνεται κυρίως: Α) σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, καλύπτοντας τις διδακτικές και ερευνητικές ανάγκες της Ιατρικής Σχολής καθώς και τμημάτων ή Σχολών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε θέματα που εμπίπτουν στις δραστηριότητες του Μουσείου, Β) σε κάθε μορφής μουσεία, κέντρα ερευνών και ακαδημαϊκά ιδρύματα ημεδαπής και αλλοδαπής, των οποίων οι επιστημονικοί στόχοι, συμπίπτουν, συμβαδίζουν και αλληλοσυμπληρώνονται με εκείνους του Μουσείου Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”, Γ) σε ιδιώτες, παρέχοντας υπηρεσίες κατά τα προβλεπόμενα στο Π.Δ. 159/1984 ‘’Προϋποθέσεις παροχής υπηρεσιών από τα Πανεπιστημιακά εργαστήρια σε ιδιώτες και κάθε νομικής μορφής οργανισμούς’’ (Α53), Δ) στην ευρύτερη κοινωνία. με σκοπό την ευρεία μετάδοση της ακαδημαϊκά καλλιεργούμενης γνώσης.

Συλλογές & Εκθέματα
Οι συλλογές του Μουσείου κατατάσσονται σε θεματικές ενότητες και ειδικότερα λειτουργούν δύο (2) εξειδικευμένες συλλογές: α) ιστορικών οργάνων της Φυσιολογίας και β) ιστορικού αρχείου Γ. Κοτζιά. Ο αριθμός των συλλογών μπορεί να αυξηθεί με εισήγηση του Διευθυντή του Μουσείου. Η διαχείριση των συλλογών σκοπεύει στη συστηματική διατήρηση, έκθεση και ανάπτυξη του αριθμού των αντικειμένων τους, καθώς και o εμπλουτισμός των σχετικών επιστημονικών πληροφοριών προέλευσης και τεκμηρίωσής τους. Για τις συλλογές του Μουσείου συγκροτούνται αρχεία καταγραφών, εποπτικού υλικού και άλλου υλικού τεκμηρίωσης. Η τεκμηρίωση αφορά στη συμβατική, μηχανογραφημένη και ψηφιοποιημένη διαδικασία συλλογής, οργάνωσης, αποθήκευσης και διακίνησης του πληροφοριακού υλικού που σχετίζεται με την προέλευση και την επιστημονική μελέτη των αντικειμένων των συλλογών. Η διαχείριση των συλλογών σκοπεύει στη συστηματική διατήρηση, χρήση, έκθεση και ανάπτυξη του αριθμού των αντικειμένων τους, καθώς και των σχετικών επιστημονικών πληροφοριών προέλευσης και τεκμηρίωσής τους. Ενδεικτικό υλικό των σημαντικότερων εκθεμάτων του Μουσείου Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς” περιέχεται σε συνοδευτικό αρχείο που αναρτάται στη σχετική ψηφιακή πλατφόρμα.

Εκδηλώσεις & Δράσεις
Το Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς” προβλέπεται να αναπτύσσει τις ακόλουθες εκδηλώσεις: Α) διοργάνωση επιστημονικών διαλέξεων, ημερίδων, σεμιναρίων, συμποσίων, συνεδρίων και άλλων επιστημονικών εκδηλώσεων και την πρόσκληση σε τοιούτου είδους εκδηλώσεις, ελλήνων και αλλοδαπών επιστημόνων αναγνωρισμένου κύρους, Β) συγκρότηση και παρουσίαση περιοδικών ή μόνιμων εκθέσεων φυσιολογίας ή συναφούς περιεχομένου, σε ολόκληρη την επικράτεια, Γ) φιλοξενία, υπό τη μορφή μόνιμου ή πρόσκαιρου δανεισμού, εκθεμάτων άλλων συλλογών ή μουσείων, τα οποία εκθέτει στους χώρους του, Δ) συμμετοχή σε ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα που συμβάλλουν στην κινητικότητα και τη συνεργασία των ερευνητών, στην ανταλλαγή διδασκόντων και διδασκομένων και στη διάχυση της επιστημονικής γνώσης και εμπειρίας.

Προσβασιμότητα
Το Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς” είναι πλήρως προσβάσιμο σε ΑμεΑ, μέσω ειδικού αναβατορίου που μπορεί να μετακινεί έως το επίπεδο του Μουσείου (υπερυψωμένο ισόγειο) αναπηρικά αμαξίδια μεγάλων διαστάσεων και βάρους.

Λειτουργία
Το Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς” λειτουργεί και είναι επισκέψιμο τις εργάσιμες ημέρες και ώρες, ενώ μπορεί να λειτουργήσει Σαββατοκύριακα και αργίες, κατόπιν σχετικής συνεννόησης και προγραμματισμού.
Όνομα Διευθυντή: Αναστάσιος Φιλίππου, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Σχολής.

Απόφαση Ίδρυσης
ΦΕΚ 2350/Τεύχος Β’, Αριθμός πράξης 230/16.06.2020

Γενική άποψη του Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Προθήκη με όργανα του Μουσείου Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Προθήκη με τεκμήρια από το ιστορικό αρχείο Γεωργίου Κοτζιά.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Τεκμήριο από το ιστορικό αρχείου Γεωργίου Κοτζιά, επιστολή του Αμερικανού προέδρου R. Nixon προς τον Γ. Κ. Κοτζιά (30/12/1969).

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Κυματογράφος (Kymograph, Sherrington Stirling Recording Drum, C. F. Palmer, circa 1955) που χρησιμοποιούνταν για την καταγραφή της μυϊκής δραστηριότητας, των μεταβολών της αρτηριακής πίεσης και άλλων φυσιολογικών λειτουργιών, συνήθως σε εργαστήρια πειραματικής φυσιολογίας και φαρμακολογίας. Αποτελείται από έναν κινητήρα και ένα περιστρεφόμενο τύμπανο, που φέρει ένα φύλλο καταγραφής (συνήθως από καπνιστό χαρτί) πάνω στο οποίο κινείται μια γραφίδα.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Αναπνευστήρας (CF Palmer, London, 1935), μια συσκευή που αποτελείται από μια ρυθμιζόμενη αντλία (αριστερά), η οποία κινείται από κινητήρα (στο κέντρο) και παρέχει ελεγχόμενη πίεση στο αναισθητοποιημένο ζώο μέσω σωλήνων που συνδέονται με τους πνεύμονες. Ο εκπνεόμενος ή εισπνεόμενος όγκος αέρα μπορεί να καταγράφεται σε κυματογράφο.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Παντοστάτης (Pantostat), μια συσκευή που αναπτύχθηκε γύρω στο 1910-1920 και χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 1966. Παρείχε ρεύμα για διάφορους τύπους ηλεκτροδιαγνωστικών και ηλεκτροθεραπείας, προσφέροντας μια ποικιλία θεραπευτικών εφαρμογών που κυμαίνονταν από το γαλβανικό λουτρό τεσσάρων δοχείων έως και μαλάξεις με δόνηση.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Καταγραφέας εκροής υγρών (Gaddum’s Outflow Recorder, 1929), που χρησιμοποιούνταν για την καταγραφή της εκροής υγρών ή αίματος από μικρά αγγεία, σε πειραματόζωα. Το υγρό εισέρχεται, ρέει σε έναν σωλήνα και εξέρχεται από αυτόν. Έτσι, ο αέρας εκτοπίζεται και ο καταγραφέας όγκου μεταφέρει αυτή την κίνηση και την καταγράφει σε ένα καπνισμένο τύμπανο.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Υπολογιστής Σπειροειδούς Ολίσθησης (Stanley Fuller’s Spiral calculator, Model 1953), κατασκευασμένος από μαόνι και ορείχαλκο από τον W.F. Stanley (London, England), αποτελείται από 3 κοίλους κυλίνδρους, οι 2 από τους οποίους ολισθαίνουν μέσα, πάνω-κάτω και γύρω από το μεσαίο κύλινδρο (άξονα) που περιέχει πίνακες και εξισώσεις. Μια ενιαία λογαριθμική κλίμακα μήκους 12,7 μέτρων τυλίγεται γύρω από τον εξωτερικό κύλινδρο για να επιτρέπει υπολογισμούς.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Πηνίο (Ηλεκτρομαγνητικής) Επαγωγής (Induction Coil, πιθανώς του 1950). Τα επαγόμενα ρεύματα χρησιμοποιούνταν συχνά σε πειράματα φυσιολογίας. Τα διαδοχικά επαγωγικά ηλεκτροσόκ δεν έχουν μεγάλη, ή έχουν πολύ μικρή επίδραση στη φυσιολογική λειτουργία των ιστών και η ένταση αυτών των ηλεκτροσόκ μπορεί να διαβαθμιστεί με ακρίβεια. Αυτό καθιστά τον επαγόμενο ρεύμα πολύτιμο ερέθισμα σε πειράματα φυσιολογίας.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Μετρητής που χρησιμοποιούνταν σ’ ένα ευρύ φάσμα εργαστηριακών εφαρμογών, όπως αιματολογία, βοτανική, εντομολογία, γεωλογία, ωκεανογραφία, σε ιατρικά και άλλα επιστημονικά εργαστήρια. Έτσι, π.χ., η σχετική κατανομή των κυττάρων του αίματος έδινε πληροφορίες για την ανοσολογική κατάσταση του ασθενούς. Ο αθροιστής κλειδώματος κλειδώνει όλους τους μετρητές κάθε 100 μετρήσεις. Ένα κουμπί απελευθέρωσης ξεκλειδώνει γρήγορα τον μετρητή για τις επόμενες 100 μετρήσεις.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Χρωστική Ουσία - Σκόνη Ιωσίνης σε γυάλινο μπουκάλι από τον οίκο κατασκευής μικροσκοπίων Leitz, αρχές του 20ου αι. (1900-1920). Η χρώση Αιματοξυλίνης-Ιωσίνης (Haematoxylin-Eosin) είναι από τις πιο διαδεδομένες στην Ιστολογία. Χρησιμοποιείται για γενική εκτίμηση της εικόνας του ιστού κατά την παρατήρησή του στο μικροσκόπιο.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Φωτονικό Μικροσκόπιο (Reichert, ~1946) Μικροσκόπιο σε άριστη λειτουργική κατάσταση και μετασχηματιστής που τροφοδοτεί τη λάμπα και τον ανεμιστήρα ψύξης του μικροσκοπίου.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Συσκευή για τη μέτρηση του εύρους κίνησης των οφθαλμών. Τα μάτια μας δεν μπορούν να κάνουν κάθε κίνηση προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Κινούνται εντός των ορίων του Νόμου του Listing και του Πεδίου του Listing. Αυτό το όργανο βοηθά στον καθορισμό των οφθαλμικών κινήσεων και στη διάγνωση παθήσεων, όπως ο στραβισμός.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Μυογράφος (Spring Myograph, 1891). Ο μυογράφος είναι συσκευή που χρησιμοποιούνταν για τη μέτρηση της δύναμης που παράγει ένας μυς κατά τη συστολή του. Η σχετική τεχνική της ηλεκτρομυογραφίας χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας του μυός αντί της παραγόμενης δύναμής του.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Γαλβανόμετρο (Κατόπτρου), KIPP Delft-Holland Galvanometer - Siemens & Halske, περίπου 1920. Το γαλβανόμετρο ανακαλύφθηκε to 1800. Λειτουργεί με την εκτροπή ενός δείκτη σε απόκριση ενός ηλεκτρικού ρεύματος που διαρρέει ένα πηνίο σε σταθερό μαγνητικό πεδίο. Χρησιμοποιείται για την ανίχνευση χαμηλού ηλεκτρικού ρεύματος ή τη μέτρηση του μεγέθους του. Ειδικότερα, το γαλβανόμετρο κατόπτρου διαθέτει έναν εναλλακτικό μηχανισμό μέτρησης που συνδέεται με το (χυτοπρεσαριστό αλουμινένιο) περίβλημα στο κάτω μέρος μέσω (τεσσάρων) βυσματικών επαφών.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Συσκευή Μέτρησης ph, 1959. Η συσκευή κατασκευάστηκε από την Cambridge Instrument Company στο Λονδίνο, εταιρεία που ιδρύθηκε το 1881 από τον Albert Dew Smith και τον Horace Darwin, τον μικρότερο γιο του Charles Darwin. Η αρχική δραστηριότητα της επιχείρησης ήταν η κατασκευή και προμήθεια οργάνων στα εργαστήρια του Πανεπιστημίου του Cambridge.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”

Μανόμετρο, όργανο μέτρησης σφυγμού και αρτηριακής πίεσης. Ερμητικά σφραγισμένη μεταλλική θήκη που επικοινωνεί μέσω ελαστικών σωλήνων, αφενός με τη μανσέτα και αφετέρου με μια αντλία που επιτρέπει την άσκηση της επιθυμητής πίεσης στο σύστημα. Υπάρχουν δύο καντράν στη θήκη. Το μεγάλο καντράν με τη μακριά βελόνα, το ταλαντόμετρο, δείχνει τις αρτηριακές ταλαντώσεις ενισχύοντάς τες. Το μικρό καντράν, το μανόμετρο, δείχνει την πίεση σε εκατοστά στήλης υδραργύρου στο εσωτερικό της συσκευής.

©Μουσείο Φυσιολογίας “Γεώργιος Κοτζιάς”